Protokół nr XXII/2009
z obrad XXII Sesji Rady Gminy i Miasta Wyszogród
z dnia 29 października 2009 roku.
_____________________________________________
Porządek obrad:
1.Otwarcie Sesji oraz stwierdzenie quorum.
2.Przyjęcie porządku obrad.
3.Powołanie Komisji Wniosków i Uchwał.
5.Interpelacje i zapytania radnych.
6.Informacja Przewodniczącego Komisji Rewizyjnej o wynikach kontroli.
7
. Wypracowanie zasad pracy Rady Gminy i Miasta Wyszogród.8. Informacja nt. stawek podatkowych na 2010 rok.
9.Podjęcie uchwały w sprawie zmian w budżecie GiM.
10. Sprawy różne.
11.Odpowiedzi na interpelacje i zapytania.
12.Przyjęcie protokołu z obrad poprzedniej Sesji.
13.Zakończenie obrad.Punkt 1.
Pan Przewodniczący o godz. 10-tej otwiera obrady XXII Sesji Rady Gminy i Miasta Wyszogród witając radnych oraz Pan Zastępcę Burmistrza Gminy i Miasta wraz z pracownikami Urzędu.
Pan Przewodniczący na podstawie listy obecności stwierdza, że w obradach uczestniczy 14 radnych co stanowi quorum, przy którym Rada GiM może podejmować prawomocne decyzje i uchwały.
W obradach nie uczestniczy radny Wojciech Janczak.
Pan Przewodniczący poinformował, że dzisiejsza Sesja została zwołana w trybie pilnym na wniosek Komisji Rewizyjnej w związku z przeprowadzoną kontrolą dotyczącą zasadności i celowości zakupu budynku po PKO.
Punkt 2.
Pan Przewodniczący stwierdza, że wszyscy radni proponowany porządek obrad otrzymali i pyta czy są uwagi co do przedstawionego porządku obrad.
Radny M. Mieszkowski proponuje, żeby omówienie pkt 7 porządku obrad przenieść po pkt 9 przed sprawami różnymi.
Radni w głosowaniu jawnym jednogłośnie „za” przyjęli proponowany porządek obrad ze zmianą zgłoszoną przez radnego M. Mieszkowskiego.
Punkt 3.
W skład Komisji Wniosków i Uchwał powołano następujących radnych:
- radny Zbigniew Madany,
- radny Sławomir Ząbek,
- radny Zbigniew Budek.
-2-
Punkt 4.
Interpelacje i zapytania zgłosili następujący radni:
Radny Jan Boszko pyta o:
- zadłużenie naszej Gminy.
- dlaczego Pan Radca Prawny Urzędu GiM podpisał i zaakceptował źle napisaną Uchwałę, która w konsekwencji została uchylona przez Wojewodę.
Radna Elżbieta Biernat w sprawie organizacji zajęć na hali sportowej i godzin treningu „trampkarzy”.
Punkt 5.
Pan M. Mieszkowski Przewodniczący Komisji Rewizyjnej przedstawia protokół z dnia 27.X.2009 r. z posiedzenia Komisji Rewizyjnej, na którym dokonano podsumowania kontroli przeprowadzonej w Urzędzie GiM, której celem było sprawdzenie legalności i zasadności zakupu budynku po PKO.
Dokumenty dot. przeprowadzenia w/w kontroli stanowią załącznik do niniejszego protokołu.
W dyskusji na temat przedstawionego dokumentu głos zabrali:
Radny Jan Boszko pyta, która to była licytacja i od jakiej kwoty zaczęto licytację.
Pan M. Bieniek informuje, że była to druga licytacja i licytację zaczęto od kwoty 590 tys. zł.
Pan Jan Boszko pyta dlaczego wadium wpłacono wg takie jak przy pierwszej licytacji.
Radny J. Janczak pyta co to są normatywne instalacje branżowe w Domu Handlowym.
Pan M. Bieniek informuje, że są to wymagania w zakresie instalacji elektrycznej i wodno kanalizacyjnej.
Radny J. Janczak pyta dlaczego chce się wpompować prawie 1 mln zł w firmę Pana Cichockiego.
Pan M. Bieniek stwierdza, że można tego budynku nie kupować, jeśli Rada uważa, że jest ten budynek nie potrzebny to można od jego zakupu odstąpić. Pan M. Bieniek stwierdza, że w tej sprawie nie będzie niczyim adwokatem.
Radny Z. Madany uważa, że przed licytacją radni powinni się spotkać i powinni być o tej sprawie poinformowani.
-3-
Pan Z. Madany informuje, że o fakcie zakupu tego budynku dowiedział się na ulicy. Popiera w tym względzie radnego A. Woźniaka, że wcześniej radni powinni się spotkać i podjąć decyzję w tej sprawie.
Radny J. Kuliński stwierdza, że Urząd budynek po PKO kupił od komornika sądowego i nie powinniśmy dyskutować czy był to budynek Cichockiego czy innego Pana.
Pan J. Kuliński pyta jaka jest cena 1 m2 tego budynku. Pan J. Kuliński stwierdza, że powinno się powołać komisję śledczą, która by zbadała, kto od 1980 roku wszystko sprzedał – mleczarnia, przetwórnię. W GS wszystko jest sprzedawane i przejadane.
Radny Jan Boszko stwierdza, że Pan Burmistrz nie raz radnym mówił, że weźmie udział w licytacji i kupi za okazyjną cenę budynek po PKO.
Radny Jan Boszko stwierdza, że powinno się skończyć dyskusję na ten temat ponieważ trzeba ten budynek kupić bo stracimy ponad 80 tys. zł. wadium.
Radny A. Woźniak uważa, że nie w porządku jest nie kupienie budynku Domu Handlowego i nie traktuje się radnych jak poważnych ludzi. Nie patrząc kto jest właścicielem wystarczy tylko porównać te dwa budynki. Ktoś zawinił, albo Rada, albo Burmistrz albo piszący tą uchwałę, że tak się stało.
Radna E. Biernat stwierdza, że Rada wyraziła zgodę na przystąpienie do licytacji budynku po PKO. Uważa, że ten budynek może być wykorzystany. Płacimy za wynajem sal dla biblioteki, Zarząd Oświaty nie ma docelowej siedziby.
Poza tym stwierdza, że jest duża powierzchnia użytkowa tego budynku i cena 1 m2 nie jest wysoka.
Radny J. Kuliński stwierdza, że będziemy mieć dwa budynki po PKO i budynek przychodni. Może będzie można przenieść przychodnię zdrowia po PKO a Urząd umieścić w budynku przychodni.
Radny M. Głowacki stwierdza, że głośno jest i bardzo razi cena tego budynku. Większość radnych głosowała za kupnem tego budynku bo była mowa o okazyjnym kupnie tego budynku za cenę 400 – 500 tys. zł I w tej chwili jest to główny powód dyskusji.
Pan Przewodniczący Rady GiM stwierdza, że głosowaliśmy za tą uchwałą ale nie da się przewidzieć wyniku licytacji. Pan Przewodniczący Rady GiM stwierdza również, ze od początku Pan Burmistrz nie był przekonany do kupna budynku Domu Handlowego.
Pan przewodniczący Rady GiM wyjaśnia, że po otrzymaniu Postanowienia Wojewody o uchyleniu uchwały do zakupu Domu Handlowego kontaktował się z Panem Przewodniczącym Kulińskim i Panem Mieszkowskim. Pan
-4-
Przewodniczący Rady uważa, że Przewodniczący Komisji mogli zwołać posiedzenia.
Pan Przewodniczący Rady chciał zwołać Sesję i w tej sprawie rozmawiał z Panem Burmistrzem. Pan Burmistrz uważał, że zwołanie Sesji w tym przypadku nic nie zmieni bo za taką cenę tego budynku nie kupi i w związku z tym korespondencyjnie przekazał radnym Postanowienie Wojewody Mazowieckiego o uchyleniu uchwały.
Pan Przewodniczący stwierdza, że osobiście żałuje, że tego budynku nie kupiono.
Radny M. Mieszkowski stwierdza, że cała procedura zakupu budynku po PKO formalnie jest dobra i nie możemy mieć pretensji do Pana Burmistrza, że do tej kwoty licytował.
Radny M. Mieszkowski uważa, że źle się stało, że nie zwołano sesji, że nie otrzymaliśmy projektów uchwał. Szkoda, że nie kupiono budynku Domu Handlowego.
Radny M. Mieszkowski żałuje, że nie kupiono budynku Domu Handlowego.
Uważa, że należy wpłacić pieniądze za budynek po PKO.
Radny Z. Budek informuje, ze Pan Burmistrz powiedział, że sprawa z kupnem Domu Handlowego nie jest zamknięta i może uda się go odkupić od właścicieli. Jest również perspektywa zamiany przychodni.
Radny Z. Madany pyta czy w tym budynku będą mogły odbywać się sesje Rady GiM.
Radny Jan Boszko stwierdza, że mieliśmy ten budynek kupić żeby skupić w jednym miejscu Urząd, Bibliotekę, Zarząd Oświaty. Uważa, że nowi właściciele wyłożyli 600 tys. zł to muszą mieć perspektywę zagospodarowania Domu Handlowego.
Punkt 6.
Pani Skarbnik GiM przekazała radnym pisemną informację dotyczącą stawek podatku rolnego oraz podatku od nieruchomości.
Treść informacji stanowi załącznik do niniejszego protokołu.
Radni ustalili, ze posiedzenie Komisji na temat projektu budżetu GiM oraz stawek podatkowych odbędzie się 12 listopada - w czwartek
Pan Przewodniczący Komisji Rolnictwa, Rozwoju Gospodarczego i Budżetu wnioskuje, żeby nie robić posiedzeń Komisji w piątki.
Punkt 7.
Pani Skarbnik GiM przedstawia projekt uchwały w sprawie zmian w budżecie GiM.
Wobec braku dyskusji nad przedstawionym projektem uchwały Pan Przewodniczący zarządza głosowanie.
-5-
Radni w głosowaniu jawnym jednogłośnie „za” przyjęli Uchwałę nr 169/XXII/2009 w sprawie zmian w budżecie GiM.
Treść uchwały stanowi załącznik do niniejszego protokołu.
W tym punkcie porządku obrad Pani Skarbnik GiM przedstawiła odpowiedź na interpelację Pana Jana Boszko.
Poinformowała o stanie zadłużenia Gminy i Miasta Wyszogród.
Pan Przewodniczący Rady GiM o godz. 11-tej ogłasza 10 minutową przerwę w obradach.
Wznowiono obrady.
Po przerwie w związku z przybyciem Pana A. Szymańskiego udzielono odpowiedzi na interpelację radnej E. Biernat dot. organizacji treningu na hali sportowej dla drużyny trampkarzy.
Przekazano radnym plan zajęć na hali sportowej, który stanowi załącznik do niniejszego protokołu.
Radny M. Majewski informuje, że trener trampkarzy nie może dogadać się z obsługą hali sportowej. Ostatnio miał miejsce incydent z grupą pań, które przychodzą na fitness. Pan M. Majewski zapewnia, że Pan M. Brzozowski nie wyraził się w ten sposób jak to zostało przekazane.
Radny J. Janczak poinformował, że Pan M. Brzozowski powiedział, że hala powinna być dla dzieci a nie dla starych emerytek.
Radny M. Majewski stwierdza, że problem zaczął się od tego czasu kiedy zwolniono z zajęć Pana Lichotę a drużynę trampkarzy zaczął trenować Pan M. Brzozowski.
Radny M. Majewski stwierdza, że hala zamknięta jest do godz. 17-tej.
Pan A. Szymański informuje, że zgodnie z oczekiwaniem Klubu LKS Stegny juniorzy mają treningi 3 razy w tygodniu a trampkarze 2 razy w tygodniu.
Radny M. Majewski informuje, że trener trampkarzy chciałby wydłużyć treningi o pół godziny i zaczynać je od 16.30. bo w tych godzinach nie ma zajęć na hali.
Pan M. Bieniek proponuje spotkanie w tej sprawie z trenerem i wspólne uzgodnienie tej sprawy.
Radny J. Kuliński stwierdza, ze był problem z postawieniem hali a teraz jest problem z jej zagospodarowaniem. Może przyjąć jeszcze dwóch koordynatorów?
Radny J. Janczak informuje, że skończył AWF i uważa, że w tej grupie wiekowej dzieci powinny trenować 1 godzinę dziennie. Poza tym te
-6-
same dzieci mają zajęcia z Panem Tomkiewiczem, mają również w tygodniu 4 godziny W-f.
Pan M. Bieniek uważa, że jeśli te dzieci chcą trenować to niech chodzą na te zajęcia. Uważa, że sprawa organizacji zajęć na hali sportowej to nie jest sprawa Burmistrza, osoby tam zatrudnione biorą za to pieniądze i niech organizują tak, żeby było dobrze.
Pan Z. Madany pyta dlaczego ta hala nie pracuje tak, żeby zarabiać na siebie. Łąck, Sochaczew zarabiają, organizują imprezy takie jak występ Mazowsza. Czy u nas nie można takich imprez organizować ?
Pan Z. Madany stwierdza, że Pan Dyrektor Rygalski powinien zająć się tymi sprawami.
Radny Jacek Janczak pyta jaki jest zakres obowiązków Pan Rygalskiego i jakie ma uposażenie oraz jaki jest koszt utrzymania Zarządu Oświaty.
Radny M. Majewski pyta jakie są koszty utrzymania hali – dla opiekunów hali poza godzinami pracy.
Pan Przewodniczący Rady GiM proponuje, żeby odpowiedź na ty pytania przedstawić na Komisji Rady GiM.
Punkt 8.
Wypracowanie zasad pracy Rady GiM Wyszogród.
W tym punkcie porządku obrad Pan Przewodniczący Rady GiM poprosił o zabranie głosu radnego M. Mieszkowskiego.
Radny M. Mieszkowski uważa, że skoro Pan Przewodniczący Rady wniósł pod obrady taki punkt to powinien być do niego przygotowany.
Pan Przewodniczący stwierdza, że ten punkt porządku obrad wprowadzony został na wniosek Komisji Rewizyjnej a konkretnie przez Pana Przewodniczącego M. Mieszkowskiego.
Radny A. Woźniak informuje, że wniosek ten był wynikiem kontroli przeprowadzonej ostatnio przez Komisję Rewizyjną w Urzędzie GiM.
Ktoś musi być odpowiedzialny za to co się dzieje w gminie.
Ktoś za to powinien ponieść konsekwencje. Radca pisze złą uchwałę a Burmistrz chciałby usłyszeć, że to rada zawiniła.
Odnośnie zakupu budynku po PKO radny A. Woźniak stwierdza, że radni nie mieli żadnych dokumentów przy podejmowaniu uchwały. Radnym nie chciało się spotkać kiedy Wojewoda uchylił uchwałę w sprawie zakupu budynku Domu Handlowego.
Radny A. Woźniak stwierdza, że nie będzie głosował żadnej uchwały jeśli wcześniej nie otrzyma jej projektu. Uważa, że radni nic nie wiedzą, wnioski nie są realizowane. Radni powinni wiedzieć, kto jest odpowiedzialny za daną sprawę. Pyta czy za Panem Rygalskim teraz radni by głosowali. To miał być człowiek, który miał realizować budżet oświaty a jest jak było.
-7-
Radny A. Woźniak uważa, że jest wiele innych spraw, które tak są załatwiane.
Radny Z. Madany uważa, ze radny wszystko powinien wiedzieć, pyta jakie pieniądze zarabia Pan Rygalski oraz czy w innych gminach jest takie stanowisko jakie zajmuje Pan Rygalski.
Sekretarz GiM informuje, że Rada nie głosowała kandydatury Pana Rygalskiego tylko utworzenie Zarządu Oświaty, Kultury i Sportu.
Radny J. Janczak uważa, że Dyrektorzy Szkół za często uczestniczą w różnego rodzaju szkoleniach i spotkaniach. Dyrektorzy Szkół mają pracować a nie na telefon Pana Rygalskiego pędzić na spotkania. Na temat organizacji Dnia Nauczyciela obradowali 5 dni.
Radny J. Kuliński proponuje, żeby Dyrektorów Szkół nie zapraszać na Sesję Rady GiM.
Radny M. Mieszkowski przypomina zapisy Statutu GiM i informuje, że Przewodniczący kieruje pracą Rady GiM. Uważa, że Pan Przewodniczący Rady jest za delikatny powinien być bardziej stanowczy.
Uważa, że wnioski z posiedzeń Komisji powinny iść do Przewodniczącego Rady a potem Pan Przewodniczący powinien je przekazać do realizacji. Projekty uchwał powinny być przekazywane radnym wraz z zaproszeniami na Sesję a nie w ostatniej chwili wprowadzane do akceptacji.
Radny M. Mieszkowski proponuje zastanowić się, czy może lepiej robić częściej posiedzenia Komisji a rzadziej Sesje Rady GiM.
Radny M. Mieszkowski stwierdza, że oddźwięki społeczeństwa są okropne, nie daje się słuchać co zrobiła Rada. Uważa, że na posiedzeniach trzeba wspólnie wypracowywać stanowiska i działać jak jedna drużyna.
Pan Przewodniczący Rady GiM informuje, że kiedy otrzymał decyzję Wojewody o uchyleniu uchwały w sprawie zakupu nieruchomości wraz z Domem Handlowym prosił Pana Burmistrza o zwołanie Sesji Rady GiM, jednak Pan Burmistrz nie wyraził na to zgody. W związku z tym zdecydował i przekazał wszystkim radnym kserokopie decyzji Wojewody w sprawie unieważnienia podjętej uchwały.
Radny J. Janczak informuje, że prosił Pana Przewodniczącego Rady, żeby Sesję odbyć w Szkole w Ciućkowie i w LO. Jednak Panu Burmistrzowi to się nie spodobało.
Radni wyrazili zgodę na odbycie raz w kadencji Sesji w LO i Ciućkowie.
Radny J. Kuliński uważa, że należy pokazać co w ostatnim czasie zrobiono w LO.
Radny Z. Madany uważa, ze radni powinni się częściej spotykać. Wg prawa posiedzenia zwołuje Przewodniczący a prawda jest inna. 3 miesiące nie było posiedzenia i radni nic nie wiedzą. Posiedzenia Komisji powinny odbywać się dwa razy w miesiącu.
-8-
Radny M. Mieszkowski informuje, że uśmiechał się kiedy Komisja Rolna przygotowywała uchwałę dot. niedoli rolników. Stwierdza, ze taka uchwała nic nie da. W tej sprawie chodzi o szersze nawiązanie współpracy z innymi gminami. Przez 2 lata wozimy się z targowiskiem. Informuje, że cały czas chodzi o reprezentowanie naszej Rady na zewnątrz. Brak jest spotkań, szkoleń podejmowanych z inicjatywy Rady.
Pan Przewodniczący Rady GiM stwierdza, że poseł nie przyjedzie na Komisje. Poinformował, że uczestniczył w naradzie organizowanej przez Wojewodę Mazowieckiego oraz brał udział w naradzie w Starostwie Powiatowym i w tych spotkaniach wzięła udział znikoma ilość przewodniczących rad.
Pan Przewodniczący zgadza się z wypowiedzią Pana Mieszkowskiego odnośnie targowicy, że sprawa ta jest zbyt długo załatwiana.
Radny M. Mieszkowski uważa, że Pan Przewodniczący może liczyć na wsparcie radnych ale musi być jedna osoba, która ruszy problem.
Radny J. Kuliński stwierdza, że Pan K. Graczykowski nic nie zrobi na targowicy. Żeby spełnić wymogi weterynaryjne to trzeba w nie zainwestować ok. 500 tys. zł. Radny J. Kuliński proponuje, żeby radni pojechali do Kozłowa Biskupiego i zobaczyli jak tam funkcjonuje targowisko.
Radny Z. Budek stwierdza, że radni zaproszeni byli na inaugurację roku szkolnego a przybyło tylko 3 radnych.
Punkt 9.
W sprawach różnych głos zabrali:
Pan Przewodniczący Rady GiM poinformował, że do Rady GiM wpłynęły 3 pisma od Pana Janusza Kicko w sprawach dot. Jego nieruchomości położonej w Wyszogrodzie.
Radni zdecydowali, żeby tych pism nie czytać, ponieważ sprawa jest im znana.
Pan Przewodniczący zaproponował, żeby radni zainteresowani tą korespondencją zapoznali się z nią osobiście w Biurze Rady GiM.
Radny W. Łopatowski stwierdza, że nie załatwiono spraw, które wcześniej zgłaszał tj. – naprawy światła ulicznego w Słominie oraz naprawy drogi gminnej poprzez jej wyrównanie.
Pan Sekretarz informuje, że Pan Dasiewicz kilka razy zgłaszał problem oświetlenia ale ZE ma problem z programem ale ma to być wykonane.
Pan M.Bieniek informuje, że przysłuchując się dzisiejszej dyskusji stracił chęć do pracy. Rozmawiamy dzisiaj o drobnostkach a z poziomu Rady nie powinno się tak rozmawiać. Jest za tym żeby rozliczać co jest robione i co miesiąc Urząd może składać informacje co zostało zrobione. Proponuje, żeby powołać grupę osób, która wypracuje procedury współpracy.
-9-
Pan M. Bieniek informuje, że Urząd pracuje o wytyczne z góry. Już wnioski na drogi są kontrolowane, które będą budowane w 2010 roku.
Radny Jacek Janczak informuje, ze radnych rozliczają wyborcy i ta drobna sprawa dla wyborcy jest najważniejsza. Radni takich spraw mają bardzo dużo. Z małych rzeczy powstają duże sprawy i nie można się na radnych za to obrażać.
Radny Z. Madany informuje, że Pan Dyrektor Rygalski zobowiązał się a nie odpowiedział mu na zadane pytania na ostatniej Sesji. Uważa, że jeśli radny pyta to trzeba mu odpowiedzieć. Na sesji jest dwóch Burmistrzów i mogą radnym udzielać informacji.
Radny A. Woźniak uważa, ze wszystkie pisma jakie wpływają do rady ich kserokopie trzeba radnym przekazywać.
Radny J. Kuliński pyta na jakim etapie jest modernizacja skarpy i ul. Klasztornej.
Pan M. Bieniek informuje, że do końca listopada inwestycja ta będzie zakończona, natomiast ul. Klasztorna do końca miesiąca a ul. Ogrodowa do 20 grudnia jeśli nie będzie śniegu termin będzie dotrzymany.
Radny M. Mieszkowski zwraca uwagę na zasypane studzienki i kratki, ZGK twierdzi, że nie należy to do ich obowiązków. Pan M. Mieszkowski proponuje, żeby to wykonali bezrobotni.
Pan M. Bieniek informuje, że wpłynęło pismo w sprawie pomocy mieszkańcom w Dobrym Mieście, których w ostatnim czasie dotknęło wiele kataklizmów, susza, gradobicie. Poprosił o rozpropagowanie tej sprawy i w miarę możliwości zorganizować pomoc poszkodowanym.
Radny J. Kuliński w sprawie wysypiska odpadów w Wilczkowie, ponieważ w szybkim tempie rośnie góra śmieci.
Pan M. Bieniek informuje, że gminne wysypisko odpadów będzie funkcjonowało tylko do końca br.
Radny J. Janczak pyta ile kosztuje ochrona kix boxingu.
Pan M. Bieniek informuje, że jest to 100 zł dla osoby i koszty te pokrywa Lokalna Grupa Działania. Natomiast z Urzędu płacone są usługi pogotowia ratunkowego.
Radny J. Janczak uważa, że członek Zarządu LKS, który jednocześnie jest trenerem nie powinien pobierać wynagrodzenia. Powinien zrezygnować z jednego albo drugiego.
Punkt 10.
Odpowiedzi na interpelacje i zapytania zostały udzielone w pkt. 7 porządku obrad.
W tym punkcie porządku obrad radny S. Ząbek przedstawił wnioski z obrad dzisiejszej Sesji:
-10-
Zobowiązać Pana Dyrektora W. Rygalskiego oraz pracowników hali sportowej do przedstawienia planu zagospodarowania hali na rok 2010 oraz organizację imprez, które zwiększą jej dochody własne.
Radni w głosowaniu jawnym jednogłośnie „za” przyjęli w/w wniosek.
Punkt 11.
Protokół z obrad poprzedniej Sesji Rady GiM został przyjęty bez uwag.
Punkt 12.
O godz. 14-tej Pan Przewodniczący Rady GiM zamyka obrady XXII Sesji Rady Gminy i Miasta Wyszogród.
Protokołowała Przewodniczący Rady GiM Wyszogród
Izabela Boszko Józef Zbigniew Boszko
- Informację wprowawdził(a) do BIP: Izabela Boszko
- Data udostępnienia w BIP: 2009-12-10 09:14:00
- Informacja zaktualizowana przez: Izabela Boszko
- Data ostatniej aktualizacji: 2009-12-10 09:14:00
- Liczba odsłon: 1054
- Historia dokumentu: